Câu Chuyện Vô Hình & Đảo
Câu Chuyện Vô Hình & Đảo là tập tiểu luận triết học đầu tiên của Hamvas Béla viết vào năm 1943, cũng là tập tiểu luận duy nhất được xuất bản khi ông còn sống. Tác phẩm gồm mười bốn tiểu luận, chia làm hai phần: phần thứ nhất là Câu chuyện vô hình và phần thứ hai mang tên Đảo. Những tiểu luận của Hamvas Béla được đánh giá là “vượt tầm thời đại”, và “không chỉ quyến rũ bởi bởi đề tài ông lựa chọn hết sức li kỳ và mang đậm hình ảnh tượng trưng mà còn bởi văn phong của ông cực kỳ sinh động, nhiều màu sắc, nội dung dày đặc nhiều tầng như mỏ đá quý, mỗi lúc lại mở ra trước mắt người đọc một tầng miêu tả khác lạ”.
Điểm nhấn
“Bí mật của tình yêu là từ hai thành một, bí mật của tình bạn là từ một thành hai. Bởi vậy tình yêu là một tình bạn lật ngược, nghĩa là từ một người luôn luôn có một cái gì đó rò rĩ sang người kia. Tình yêu đôi khi như thể từ một thành hai, cho dù thực ra nó luôn là hai, chỉ tình yêu biến nó thành một. Còn tình bạn đôi khi như thể từ hai mà ra, cho dù nó luôn là một, chỉ tình bạn biến nó thành hai.
...
Có một quan hệ khó hiểu giữa tình bạn và các vì tinh tú. Tại sao ngôi sao lại là một người bạn? Tại sao người bạn lại là một ngôi sao? Bởi vì sao rất xa mà vẫn cứ lấp lánh sáng trong ta? Bởi vì bạn là của ta mà vẫn không thể với tới? Bởi vì không gian ta gặp gỡ nhau không thuộc về con người, mà thuộc về vũ trụ? Bởi bạn không đòi hỏi từ ta cũng như ta không đòi hỏi từ bạn bất cứ cái gì?”
(Trích Tình bạn, Câu chuyện vô hình và Đảo, Hamvas Béla)