Thư gửi bạn đọc
Bạn thân mến,
Từ năm 1974 đến năm 2016, tôi đã được các Nhà xuất bản in 8 tập truyện ngắn: Ví dụ ta yêu nhau, Bất ngờ phía trái tim, Phượng yêu, Đừng đốt cháy bông hồng, Tôi thương mà em đâu có hay, Tôi hay mà em đâu có thương, Mây bay trong đầu, Chao. Vì lười biếng, mỗi khi sách được các Nhà xuất bản tái bản, tôi đều ghi “Tái bản có bổ sung”, có nghĩa là “bổ sung” thêm vài truyện mới viết, thay vì in hẳn một tập truyện ngắn mới viết.
Nhân dịp Nhà xuất bản Văn hóa – Văn nghệ có nhã ý tái bản một tập truyện của tôi, cùng với các bạn viết “một thời Tuổi Ngọc”, tôi nghĩ mình không thể lười biếng đưa nguyên một tập truyện đã in, mà phải siêng năng đọc lại 8 tập truyện đã in, để chọn lựa 17 truyện in thành tập Đâu phải cái gì cũng mong manh.
Tại sao chỉ chọn 17 truyện? Tôi xin phép dài dòng thưa rằng: Khởi đầu ước mơ văn chương của tôi là viết kịch. Kịch viết ra không ai diễn, báo cũng không đăng kịch, tôi bắt buộc phải chuyển qua viết truyện để kiếm sống. Năm 1973, truyện ngắn đầu tiên của tôi với bút danh Nguyễn Thanh Trịnh được chọn đăng báo Tuổi Ngọc – báo của tuổi ô mai. Bây giờ gọi là tuổi mới lớn hay tuổi teen.
Tôi bị ám ảnh câu tục ngữ “Con gái mười bảy bẻ gãy sừng trâu”, nên các nhân vật nữ của tôi thường ở vào lứa tuổi khỏe mạnh một cách khó hiểu đó. Trong khi tôi mười bảy chỉ đủ sức bẻ gãy một cây tăm, chia cho nàng một nửa để nàng tự xỉa răng (vì tôi không có can đảm xỉa răng cọp… con). Tôi ước mơ (tôi luôn luôn sống với ước mơ có lẽ vì “ngấm” ca khúc I have a dream của ABBA): Tập truyện này cũng như cô gái mười bảy tuổi, khỏe mạnh một cách khó hiểu để “bẻ gãy” được khóa túi tiền mua sách của bạn. 17 truyện trong tập cũng sẽ giúp bạn đi du lịch 17 tỉnh, thành của đất nước và thưởng thức những món ăn đặc sản của mỗi nơi. Bạn sẽ được no mắt và no bụng nếu bạn giàu trí tưởng tượng.
Để “làm mới” những truyện cũ (như phim remake), dưới mỗi truyện tôi viết thêm phần Tái bút (P/S).Không phải tôi muốn kéo dài truyện ngắn đã viết, mà tôi chỉ muốn bạn hiểu thêm chuyện bên lề khi tôi viết truyện đó. Biết đâu chuyện bên lề lại thú vị hơn chính truyện! Sau cùng, bạn không cần phải mua 8 tập truyện đã in của tôi tốn nhiều tiền, bạn chỉ mua một cuốnĐâu phải cái gì cũng mong manh, đọc xong bạn sẽ biết hết những gì tôi đã viết. Bạn sẽ tiết kiệm được một khoản tiền để uống cà phê hay mua hoa tặng người yêu. Mặc dù sự tiết kiệm của bạn đã làm tôi rất đau lòng, nhưng tôi sẽ bắt chước nhà thơ da màu người Mỹ Langston Hughes: “Lạy Chúa!
Để ngăn mình khỏi khóc, con há miệng cười!”
Xin cảm ơn Nhà xuất bản Văn hóa – Văn nghệ và tất cả bạn đọc.
Sài Gòn, tháng 9/2018
ĐOÀN THẠCH BIỀN
Trích "Trái tim bằng gỗ thông'
Vì có cuộc họp quan trọng với các hãng nước mắm ở Phan Thiết, tôi phải theo ông Giám đốc đi làm biên bản mất ba ngày. Buổi tối về đến nhà, bác lao công trao cho tôi hai lá thư.
Một lá thư cho biết, tôi đã được nhận làm thư ký cho một hãng buôn ở Sài Gòn, nếu muốn làm tôi phải về Sài Gòn nhận việc gấp. Tôi phân vân không biết quyết định thế nào. Ở Phan Rí được sáu tháng, tôi đã mến người dân ở đây. Họ rất chân thật và sẵn lòng giúp đỡ người lạ. Mảnh đất này tuy nhỏ bé, nhưng rất hậu đãi những người phương xa đến lập nghiệp. Nắng ở đây có làm da tôi đen sậm, nhưng không khí trong lành của vùng biển đã giúp tôi khỏe mạnh hơn xưa. Tôi cũng bắt đầu ghiền mùi nước mắm, một mùi hương khó quên như hương tóc người tình đã xa, nhưng tôi vẫn nhớ rõ ràng vào những đêm mưa. Ở Sài Gòn dĩ nhiên vui vẻ hơn, bạn bè đông hơn và có nhiều cơ hội tiến thân hơn, nhưng tôi chưa muốn xa cô bé. Tình yêu tôi đã bắt hụt nhiều lần vì với cao quá, lần này nó đang nằm trong tầm tay tôi, không lẽ tôi lại bỏ mất dịp may này?
Lá thư thứ hai của cô bé gửi đến sáng nay. Em cho biết trường em đã nghỉ hè, gia đình em mới mở một đại lý bán nước mắm ở Đà Lạt, em sẽ theo má lên trên đó buôn bán và xin chuyển lên học ở trường trung học Bùi Thị Xuân. Em đã đến tìm tôi hai lần, nhưng không gặp và sáng mai em phải đi sớm một mình, vì má em đã đi trước.
Em viết: “Thôi ông khỏi tiễn đưa làm gì cho mất công. Thiên hạ biết cười chết. Em muốn chúng ta chia tay âm thầm. Nếu gặp ông ở bến xe, em sẽ không viết thư cho ông nữa và khi nào có dịp về Phan Rí thăm ba, em cũng không thèm ghé thăm ông”.
Tờ mờ sáng hôm sau, tôi đã có mặt tại bến xe. Trời hơi lạnh vì đêm qua mưa suốt đêm, tôi co ro đứng núp trong bóng tối một hiên nhà mong nhìn thấy cô bé một lần nữa, trước khi chia tay. Khoảng 5 giờ, tôi thấy em một mình mang xách tay đi ra từ một con hẻm nhỏ. Em đến mua vé ở quầy bán vé rồi bước lên xe ngồi ở một ghế gần cửa. Thây kệ thiên hạ cười, thây kệ những lời em dặn trong thư, tôi chạy vội đến gặp em. Cô bé nói:
- Ông không nghe lời em hả. Được rồi, em sẽ làm đúng theo những gì em đã viết trong thư.
Tôi đưa mắt nhìn em chẳng biết nói gì. Tôi luôn luôn chẳng biết nói gì vào những dịp chia tay. Mãi đến khi xe rồ máy chạy, tôi không ngăn được đưa tay nắm chặt bàn tay nhỏ bé của em bỏ ra ngoài cửa xe. Cô bé nói như sắp khóc:
- Ông là một con mọt…
Chúa ơi! Một người bảnh bao như tôi lại có hình dáng như con mọt sao? Cô bé bị loạn thị chăng?
- Ông là một con mọt kinh khủng, đã ăn ruỗng trái tim bằng gỗ thông của em!
(Phan Rí, 1973)