Tiểu thuyết Một thời ngang dọc của Hoàng Ly đặt trên bối cảnh đất nước ta dưới thời đô hộ. Khi vua Hàm Nghi bị bắt, Tôn Thất Thuyết lên đường sang Long Châu (Trung Quốc) tiếp tục hoạt động, chờ thời cơ trở về khôi phục giang sơn. Đi đến bên bờ sông Đà ở Lai Châu (Tây Bắc), Tôn quyết định chôn giấu số vàng trong kho tàng triều Nguyễn tích lũy bao năm mà Tôn mang theo ở một địa điểm bí mật, lại vẽ một tấm bản đồ để sau này biết đường tìm kiếm, dùng số vàng đó chiêu binh mãi mã , trả thù cho nước. Tất cả những đám sơn tặc đều tìm cách chiếm đoạt kho vàng đó nhưng không lần ra tấm bản đồ...
*****
"... Đi được nửa dặm ngàn, hết thung lũng, tới con đường mòn chạy vào hẻm, hai bên núi dựng như thành, còn đang đảo mắt quan sát, chàng Đại Sơn Vương đã nghe từ trên cao, từng hồi cồng đổ dồn vang khắp vùng núi thẳm, dư âm vang như man dại ngân nga trong buổi chiều tà.
Và giữa vùng không gian thăm thẳm, bất ngờ, từ trên ngọn núi chênh vênh, tiếng địch bổng chìm rót xuống, thanh âm theo trận gió chiều thu hút trên cao tít mơ hồ xa xôi, rồi thình lình đổ xuống, chờn vờn quanh bờm ngựa.
Chàng tướng trẻ nghiêng đầu lắng tai nghe tiếng địch lộng thổi non cao, như muốn ru hồn khách dọc ngang vào mộng ảo..."