Tinh Thần Tự Lực được mệnh danh là “Kinh thánh của chủ nghĩa tự do” vì nó hô hào tính cần kiệm và nỗ lực, cho rằng nghèo khổ chủ yếu là do những thói quen vô trách nhiệm, đồng thời công kích tinh thần trọng vật chất và kiểu chính quyền thờ ơ, bất can thiệp. Với Samuel Smiles, nỗ lực cá nhân là nền tảng của xã hội cũng như chìa khóa cho thành công. Những con người cần cù sẽ tạo ra nền kinh tế vững mạnh và những luật lệ tốt đẹp. Họ cũng hạn chế được những thiệt hại do những nhà lãnh đạo kém cỏi gây ra, tuy rằng một nhà nước tổ chức kém có thể làm hao mòn những phẩm chất tốt đẹp của những con người đó.
Và trên hết, Smiles coi thường những con người sinh ra trong giàu có và đặc quyền. Ông xem chế độ quý tộc chỉ là một lũ vô công rồi nghề, và chứng minh rằng tài năng, đức hạnh, hay uy tín và tư cách không hề là phẩm chất riêng của giai cấp nào, và không hề được quyết định bởi lý lịch hay dòng dõi xuất thân. Tác phẩm của ông, như thế, cũng là một lời ca ngợi dành cho tầng lớp lao động. Trong họ, ông nhận ra khả năng tự lực và tự cải thiện vươn lên, và bản thân ông cũng đã đấu tranh không mệt mỏi cho quyền được hưởng thăng tiến xã hội cho họ. Đó cũng là lý do tại sao tác phẩm này khơi dậy được lòng tự tin vào bản thân cũng như khát khao vươn lên của bao thế hệ độc giả.
Tác phẩm thành công ngay lập tức và khiến ông nổi tiếng trong sớm chiều. Trong năm đầu tiên, sách đã bán được khoảng hai vạn bản. Đến khi ông qua đời năm 1904, khoảng 250.000 bản đã được bán ra. Tác phẩm này được dịch ở Nhật năm 1871 và được xếp vào hạng bán chạy nhất trong nhiều thập niên kế đó. Bản dịch tiếng Nhật này lại được dịch sang tiếng Hàn và xuất bản năm 1918 và cũng rất được tìm đọc.