Võ Sĩ Đạo - Linh Hồn Của Nhật Bản (Tái Bản 2018)
“Seppuku không phải chỉ là một hành vi tự sát. Seppuku là một chế độ, có tính luật pháp và tính nghi lễ. Đây là một sáng kiến của thời trung cổ, một phương pháp để võ sĩ chuộc tội, nói lên lời xin lỗi, tránh khỏi nhục nhã, chuộc lại tình bạn, và chứng minh lòng thành của mình. Seppuku được thực thi với nghi thức trang trọng khi bị đem ra thi hành như một hình phạt theo luật pháp. Đây là sự điêu luyện của tự sát, không ai có thể mổ bụng mình nếu không trấn tĩnh được tình cảm hoặc không giữ được điềm tĩnh trong thái độ. Vì thế seppuku là hình thức hết sức phù hợp với võ sĩ”.
Trên đây là một trong những lý giải về một phần văn hóa Nhật Bản được đề cập trong cuốn sách “Võ sĩ đạo – Linh hồn của Nhật Bản” của tác giả Nitobe Inazo.
Bao hàm những thông tin sâu rộng và cụ thể về văn hóa, về hệ thống đạo đức của võ sĩ – giai cấp điển hình trong xã hội Nhật Bản, cuốn sách “Võ sĩ đạo – Linh hồn của Nhật Bản” mang sứ mệnh giải đáp những mối băn khoăn của độc giả về nguồn gốc và địa vị của Võ sĩ đạo trong đời sống xã hội và tinh thần Nhật Bản ở quá khứ và hiện tại. Đồng thời góp phần lý giải về những nét tính cách, lối ứng xử biểu trưng của giai cấp võ sĩ mà nhiều người định kiến vì sự cực đoan của nó. Đó là sự đề cao danh dự, là chế độ tự sát hay chế độ phục thù.
Cuốn sách đề cập đến những phẩm chất cần có của một võ sĩ, đó là giáo huấn nghiêm khắc về “nghĩa”. Là dũng khí, tinh thần gan dạ và sự nhẫn nại. Là chữ “nhân, tấm lòng trắc ẩn” đối với giai cấp, với đồng loại. Là quy tắc lễ nghĩa. Là lòng trung nghĩa, là sự thành thật.
Đặc biệt, trong cuốn sách tác giả đã đưa ra những nhận định và phân tích đa chiều và thực tế về địa vị của phụ nữ trong xã hội nói chung cũng như phụ nữ trong võ sĩ đạo nói riêng.
Cuốn sách cũng đúc kết vai trò cảm hóa lớn lao của võ sĩ đạo. “Nhật Bản của quá khứ có được là nhờ ơn của võ sĩ. Võ sĩ không chỉ là cành hoa của quốc gia mà còn là gốc rễ nữa”. Võ sĩ đã “lập ra tiêu chuẩn đạo đức cho quần chúng, tự mình làm mô phạm, hướng dẫn quần chúng”. Vì vậy, “võ sĩ đã trở thành lý tưởng cao đẹp của toàn thể dân tộc”, “đã và đang vẫn là tinh thần hoạt động và là động lực của toàn dân tộc”. “Là một qui định luân lí độc lập, võ sĩ đạo có thể tiêu tan, nhưng sức mạnh của nó sẽ còn mãi trên trái đất”.