Cậu bé Nông Văn Dền quê ở Nà Mạ, châu Hà Quảng (Cao Bằng) được giác ngộ cách mạng và đặt bí danh Kim Đồng. Kim Đồng được giao nhiệm vụ canh gác, chuyển thư từ, liên lạc… đưa đường cho cán bộ vượt qua vùng bị địch bao vây, canh gác.
Một đêm gần sáng, khi đi liên lạc về, phát hiện lính địch phục kích gần nơi có cán bộ của ta, Kim Đồng đã nhanh trí nhử cho bọn địch nổ súng về phía mình. Nhờ tiếng súng báo động ấy, các cán bộ đã kịp tránh thoát lên rừng nhưng Kim Đồng, người đội trưởng đầu tiên của Hội Nhi đồng Cứu quốc (sau này là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) đã trúng đạn và anh dũng hi sinh ngay bên dòng suối quê hương.
Cuốn sách là câu chuyện cảm động về cuộc đời và tấm gương hi sinh anh dũng của anh Kim Đồng qua lời kể súc tích, cảm động của nhà văn Tô Hoài; tranh vẽ chân thực và giàu biểu cảm của họa sĩ Mai Long.
Cuốn sách là tư liệu quý cho các em muốn tìm hiểu về người anh hùng thiếu niên Kim Đồng - người Đội trưởng đầu tiên của Đội Nhi đồng cứu quốc - tiền thân của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.