Một bộ hồ sơ lịch sử - kinh tế - con người chưa khép lại
Có những của cải và những sự giúp đỡ đem lại ấm no, hạnh phúc.
Nhưng cũng có những của cải và sự giúp đỡ khiến xã hội bị tổn thương, con người bị đánh mất chính mình.
“21 năm viện trợ Mỹ ở Việt Nam” là một cuốn sách đặc biệt - không nhằm khơi lại hận thù, mà để hiểu rõ hơn một giai đoạn lịch sử phức tạp, nơi “viện trợ” trở thành công cụ chính trị, và hậu quả của nó vẫn còn hằn sâu trong đời sống hôm nay.
Từ những tài liệu gốc được thu thập tại Cục Thống kê quốc gia, Ngân hàng quốc gia, Trường Hành chính quốc gia ngay sau ngày giải phóng, cùng các cuộc phỏng vấn với những nhân vật từng giữ trọng trách trong chính quyền Sài Gòn cũ, tác giả đã dựng lại một bức tranh chân thực, chi tiết và sắc lạnh về:
- Cơ chế và bản chất của viện trợ Mỹ ở miền Nam Việt Nam;
- Những biến dạng xã hội, kinh tế và tâm lý mà viện trợ tạo ra;
- Cái giá mà cả hai phía - người nhận và người cho - đều phải trả.
Cuốn sách không chỉ là một công trình nghiên cứu, mà còn là một lời nhắc nhở về bản chất của quyền lực mềm, về những “hội chứng sau chiến tranh” - nơi Việt Nam có “hội chứng sau Mỹ” và nước Mỹ cũng mang trong mình “hội chứng sau Việt Nam”.
Tác giả không giấu sự khâm phục đối với nghệ thuật thiết kế cơ chế và luật pháp của Mỹ, nhưng đồng thời, ông cũng chỉ ra cách mà những cơ chế ấy, khi áp dụng trong một môi trường lệch lạc, đã làm méo mó đời sống, làm tổn thương con người.
“21 năm viện trợ Mỹ ở Việt Nam” là một cuốn sách dành cho những ai muốn hiểu chiều sâu của lịch sử, những bài học về phát triển, tự chủ và phụ thuộc, và trên hết cho những ai còn trăn trở với câu hỏi: “Chúng ta đã được và mất gì từ hai mươi mốt năm ấy?”