Ngày nay, chúng ta nói rất nhiều về việc ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, hay ngủ đủ giấc để sống khỏe hơn. Nhưng làm sao để đo lường được tác động của lối sống này? Câu trả lời đến từ việc đo lường sức khoẻ ti thể - những “cỗ máy sự sống” bên trong mỗi tế bào. Sức khỏe bền vững không chỉ đến từ những thói quen bên ngoài, mà bắt đầu từ bên trong mỗi tế bào, nơi những “cỗ máy tí hon” ti thể âm thầm vận hành từng nhịp sống.
Ti thể chính là nơi tạo ra năng lượng cho mọi hoạt động - từ nhịp tim, hơi thở, cho đến khả năng tư duy và phục hồi sau vận động. Nhưng điều ít ai biết là: chúng không chỉ chuyển hóa năng lượng, mà còn điều khiển quá trình lão hóa, miễn dịch, cảm xúc và khả năng chống bệnh tật. Khi ti thể khỏe mạnh, bạn sẽ khỏe mạnh; khi chúng suy yếu, cơ thể dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, stress, thậm chí mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, trầm cảm hay rối loạn chuyển hóa.
Cuốn sách “Cỗ Máy Sự Sống - Ti thể - Chìa khóa cho sức khỏe toàn diện”, vừa ra mắt chính thức trên Amazon ngày 14/10/2025, đã nhanh chóng được Book Hunter mang đến độc giả Việt qua bản dịch tiếng Việt đầu tiên. Tác phẩm được viết bởi giáo sư Daria Mochly-Rosen (Trường Y Stanford) cùng chồng bà - nhà văn Emanuel Rosen, kết hợp khoa học hiện đại với lời văn gần gũi, giúp người đọc hiểu sâu về cách cơ thể thực sự vận hành.
Cuốn sách không chỉ nói về ti thể - mà còn hướng dẫn bạn cách nuôi dưỡng chúng thông qua dinh dưỡng đúng cách, tập luyện thông minh, giấc ngủ chất lượng và nghệ thuật thư giãn. Bạn sẽ khám phá lý do vì sao có người tập thể dục miệt mài nhưng vẫn kiệt sức, ăn kiêng nghiêm ngặt mà cơ thể không cải thiện, hay ngủ đủ mà vẫn thấy mệt mỏi. Câu trả lời nằm ở việc các ti thể của bạn đang được chăm sóc ra sao.
Cỗ Máy Sự Sống mang đến góc nhìn hoàn toàn mới về sức khỏe - khoa học nhưng dễ hiểu, gần gũi nhưng sâu sắc. Đây là cuốn sách dành cho bất kỳ ai muốn hiểu cơ thể mình hơn, chủ động nuôi dưỡng năng lượng sống từ gốc, và hướng đến một cuộc sống khỏe mạnh, tỉnh táo và bền vững.
Hãy bắt đầu hành trình hiểu chính cơ thể bạn - từ nơi sự sống thật sự khởi nguồn.
Mục lục sách Cỗ Máy Sự Sống - Ti Thể - Chìa Khóa Cho Sức Khỏe Toàn Diện
- Giới thiệu: Ti thể là gì và tại sao bạn nên quan tâm?
- Chương 1: Vâng, “Nhà máy năng lượng”, nhưng còn nhiều hơn thế
- Chương 2: Luôn chuyển động để hỗ trợ và chữa lành
- Chương 3: Chìa khóa cho một quá trình lão hóa khỏe mạnh
- Chương 4: Sự cố động cơ
- Chương 5: Lợi ích của việc chăm sóc ti thể
- Chương 6: Cố lên, Kyle, cố lên! Ti thể và Tập thể dục
- Chương 7: Nuôi dưỡng những cỗ máy sự sống
- Chương 8: Bạn, Ti thể, và Hệ vi sinh ruột
- Chương 9: Hãy để ti thể được nghỉ ngơi
- Chương 10: Tránh căng thẳng kéo dài
- Chương 11: Những điều cần tránh để hỗ trợ ti thể
- Lời kết: Hy vọng ở phía trước
- Bảng thuật ngữ ngắn gọn
- Lời cảm ơn
- Về tác giả
Trích dẫn sách Cỗ Máy Sự Sống - Ti Thể - Chìa Khóa Cho Sức Khỏe Toàn Diện
"Bởi có quá nhiều nghiên cứu mới về ti thể, và bởi chúng liên quan đến mọi khía cạnh trong đời sống, chúng tôi sớm nhận ra rằng mình cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia ở nhiều lĩnh vực chuyên sâu khác nhau. Đồng thời, dù cả hai chúng tôi đều là những người quan tâm đến sức khỏe, nhưng không thể coi là chuyên gia sức khỏe. Vì vậy, chúng tôi đã trò chuyện với hàng chục nhà khoa học, đào sâu vào nhiều bài báo nghiên cứu, và tham dự không ít hội thảo chuyên ngành. Chúng tôi gặp những bệnh nhân và gia đình của họ, những người đang đối diện với các trường hợp rối loạn chức năng ti thể nghiêm trọng, và chúng tôi rất cảm động trước lòng dũng cảm và sự kiên cường của họ. Chúng tôi cũng trò chuyện với những nhà nghiên cứu tràn đầy nhiệt huyết về những bào quan tí hon này và về tiềm năng nghiên cứu của họ có thể thay đổi cuộc sống con người. Các nhà khoa học đôi khi bị gán cho là sống trong tháp ngà, nhưng chúng tôi thường gặp những con người tận tâm trong áo khoác phòng thí nghiệm, quyết tâm tìm kiếm sự thật để giúp đỡ người khác." (Trang 17)
"Mỗi tế bào có hàng trăm, thậm chí hàng nghìn ti thể, và nếu bạn có thể phóng to hơn nữa vào từng cái, bạn sẽ thấy một điều kỳ diệu: những rotor tí hon quay với tốc độ hàng trăm vòng mỗi giây, chuyển hóa năng lượng từ thức ăn bạn đã ăn thành một phân tử nhỏ gọi là adenosine triphosphate (ATP), vốn được dùng để vận hành các hoạt động của tế bào. Đây không phải là một phép ẩn dụ. Ngay lúc này, những rotor thực sự đang quay trong các tế bào của bạn, cho phép cơ thể bạn hoạt động. Đó chỉ là một phần (và là phần rất giản lược) của những gì xảy ra trong cơ thể khi bạn đọc một đoạn văn trong sách. Hãy tưởng tượng điều gì đang diễn ra (và cần bao nhiêu năng lượng) khi bạn chạy bộ, làm vườn, hoặc khiêu vũ. Và chúng ta thậm chí chưa nhắc đến hàng triệu tế bào trong não, gan, dạ dày, tụy, thận, và các cơ quan khác vốn đang bận rộn thực hiện những công việc bảo dưỡng thường ngày. Ti thể chính là nguồn nhiên liệu chủ chốt cho tất cả những hoạt động này." (Trang 21)
"Hãy tưởng tượng bạn là quản lý của một nhà máy hóa chất đang phát triển mạnh. Mỗi sáng, bạn đi một vòng để kiểm tra xem đường ống hoặc van nào cần được bôi trơn, điều chỉnh hoặc thay thế. Các chất lưu chuyển trong hệ thống đều có tính ăn mòn và độc hại, và với trách nhiệm của một người quản lý, bạn luôn đảm bảo rằng các ống và van được thay thế đúng lúc. Theo thời gian, ngày càng nhiều bộ phận cần thay thế, và rồi một ngày, bạn nhận thông báo từ trụ sở chính rằng nhà máy đã hư hỏng quá nặng và sẽ phải đóng cửa. Bạn có đơn giản khóa cửa và bỏ mặc nơi này không? Tất nhiên là không. Để tránh thảm họa môi trường, việc này phải được xử lý một cách có trật tự: các hóa chất phải được loại bỏ an toàn, đặc biệt chú ý tránh những phản ứng nguy hiểm giữa chúng. Mỗi tế bào trong cơ thể bạn cũng giống như nhà máy hóa chất đó. Trong suốt vòng đời, những bộ phận hỏng hóc được thay thế, và một số hóa chất được giữ tách biệt để ngăn ngừa tương tác không mong muốn. Khi tế bào bị tổn thương không thể sửa chữa, nó cần phải được loại bỏ an toàn, bởi thành phần của một tế bào có thể cực kỳ độc hại đối với các tế bào khác. Quá trình này được gọi là apoptosis - chết tế bào theo chương trình - và nó bắt nguồn cũng như được điều phối bởi ti thể." (Trang 26)
"Ti thể đang nhảy múa, di chuyển trong tế bào, ra khỏi tế bào, và gửi tín hiệu khắp cơ thể. Tất cả những phát hiện này có thể mang lại những tác động sâu sắc đến cách chúng ta nhìn nhận về y học và sức khỏe. Hiện nay, y học vẫn được tổ chức xoay quanh giải phẫu học, với các chuyên khoa cho từng cơ quan: chúng ta gặp bác sĩ tim mạch cho tim, bác sĩ tiêu hóa cho đường ruột, bác sĩ da liễu cho da, bác sĩ thận học cho thận, và cứ thế. Nhưng nếu ti thể có thể di chuyển khắp nơi, nếu chúng gửi tín hiệu đến các cơ quan khác, nếu chúng hoạt động như một “đường dẫn” giữa các cơ quan, thì có lẽ chúng ta cần suy nghĩ lại về cách tiếp cận y học và dành nhiều sự chú ý hơn cho những bào quan tí hon này." (Trang 48)