Nhà vật lý Stephen Hawking giải đáp bí ẩn vũ trụ trong sách cuối cùng "Trả lời ngắn gọn những câu hỏi lớn", vừa được dịch sang tiếng Việt.
Sách gồm các ghi chép, bài phỏng vấn và bài giảng của Stephen Hawking trong nhiều năm. Người nhà và bạn bè cùng tập hợp, biên soạn, sau khi ông qua đời vào năm 2018. Trả lời ngắn gọn những câu hỏi lớn (Brief Answers to the Big Questions) là thành quả một đời cống hiến cho khoa học, thể hiện góc nhìn của một người uyên bác vật lý về các vấn đề vũ trụ.
Bìa sách "Trả lời ngắn gọn những câu hỏi lớn". Nguyễn Văn Liễn chuyển ngữ, NXB Trẻ phát hành vào tháng 9. Ảnh: Netabooks.vn
Tác phẩm tập hợp câu trả lời cho 10 câu hỏi ông thường được mọi người đặt ra. Nhà vật lý trả lời trên đời này không có Thượng Đế vì không ai sáng tạo ra vũ trụ, quyết định vận mệnh con người. Vì thế, cả thiên đường lẫn thế giới bên kia đều không có thật. Ông cho rằng khi chết, con người trở về cát bụi. Khi cú nổ lớn "Big Bang" xảy ra - vũ trụ mới được thiết lập, thời gian xuất hiện.
Một số câu hỏi khác được giải đáp ngắn là: Liệu chúng ta có thể dự đoán tương lai không? Bên trong lỗ đen có gì? Du hành thời gian có khả thi không? Có chăng dạng sống khác trong vũ trụ? Stephen Hawking sau cùng cho rằng ông có thể du hành qua vũ trụ, thám hiểm các lỗ đen, quay về nơi khởi đầu của thời gian bằng trí tưởng của mình và các định luật vật lý.
Theo Guardian, Stephen Hawking đơn giản hóa những vấn đề phức tạp. Như cách hố đen tạo ra hai loại năng lượng dương (positive energy) và năng lượng âm (negative energy) như lỗ sâu - cho phép du hành thời gian, được ông giải thích qua một ví dụ. Khi con người tạo nên một ngọn đồi, họ cần đào đất để lấy cát bồi đắp. Vì thế, một cái hố hình thành song song với ngọn đồi. Tương tự, vũ trụ luôn cần hai loại năng lượng để tạo thế cân bằng.
Hawking nhấn mạnh loài người phải tiếp tục chinh phục vũ trụ, tìm kiếm những vùng đất mới. Ông tin 50 năm nữa, nhân loại sẽ giải mã bí mật hố đen, hiểu về nguồn cội của mình, khám phá liệu có sự sống nào khác ngoài Trái Đất. Tuy nhiên, con người phải chắc rằng trong tương lai, họ đủ thông minh để kiểm soát sức mạnh công nghệ. Tác giả cảnh báo chiến tranh hạt nhân, trí thông minh nhân tạo, biến đổi gen có thể tiêu diệt cuộc sống nếu con người thiếu cẩn trọng.
Ông yêu quý Trái Đất vì tình cảm giữa người với người. Tác giả viết: "Tôi vinh dự đóng góp kiến thức vật lý. Tuy nhiên, vũ trụ sẽ trống rỗng nếu nó không dành cho những người mà tôi yêu mến, khi đó mọi định luật tự nhiên sẽ không còn kỳ diệu". Vì thế, tuy nghĩ rằng trong tương lai thế hệ trẻ có thể trả lời những câu hỏi lớn, ông mong con người trước mắt nên tận dụng công nghệ, kỹ thuật để cứu giúp những người đói khổ, tìm kiếm nguồn nước sạch, năng lượng tái tạo mới. Nhờ khơi gợi sự tò mò về vũ trụ, tác giả qua cuốn sách kêu gọi sự quan tâm đến thế giới hiện tại, cố gắng giữ gìn cuộc sống tươi đẹp cho tương lai.
Nhà vật lý, toán học Stephen Hawking. Bệnh Lou Gehrig khiến ông chỉ có thể động đậy ngón tay và cử động mắt, nhưng không ảnh hưởng trí tuệ và khả năng tư duy. Ông từng cho biết: "Mục tiêu của tôi rất đơn giản. Đó là hiểu toàn bộ về vũ trụ, vì sao vũ trụ lại như vậy và vì sao nó tồn tại". Ảnh: Andrew Cowie.
Stephen Hawking (1942 - 2018) là nhà vật lý lý thuyết, giảng dạy Toán học tại Đại học Tổng hợp Cambridge, Anh, trong 30 năm. Năm 21 tuổi, ông mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên còn gọi là bệnh Lou Gehrig, một căn bệnh phá hủy hệ thống neuron thần kinh của cơ thể. Ông được chẩn đoán chỉ sống thêm hai năm. Tuy nhiên, dạng bệnh Hawking mắc phải tiến triển chậm hơn bình thường, nhờ đó ông sống tiếp hơn nửa thế kỷ.
Năm 2013, Hawking nhận giải Breakthrough nhờ khám phá ra bức xạ lỗ đen, đóng góp nhiều nghiên cứu về lượng tử vũ trụ sơ khai. Ông có sự nghiệp viết lách đồ sộ. Năm 1988, tác giả ra mắt Lược sử Thời gian - tái bản nhiều lần ở khắp thế giới. Các đầu sách khác là Black Holes and Baby Universes and Other Essays (1993), The Universe in a Nutshell (2001), On The Shoulders of Giants (2002), A Briefer History of Time (1954), The Grand Design (2010)...
Nguồn vnexpress