Trí Khùng Tự Truyện đã phản ảnh chân thật không gian sống tại Miền Nam trước 1975 của người dân cũng như những người quân nhân. Không những vậy, những va chạm lịch sử và số phận nghiệt ngã thân phận con người thời hậu chiến cũng được phản ảnh trọn vẻn trong cuốn tự truyện này.
Trong cuộc đời, khi nếm trải quá nhiều bất hạnh, trải qua quá nhiều biến cố, ngoài khả năng chịu đựng, nhiều người đã tìm đến mái hiên chùa gửi nốt phần đời còn lại. Nguyễn Trí không gửi mình vào ngôi chùa nào nhưng ông đã chọn gửi mình vào chữ nghĩa. Chỉ có điều, khi người ta vào chùa để mưu cầu một sự bình an cho tâm hồn, gửi lại mọi bon chen, khổ đau, nước mắt và cái gọi là số phận, còn Nguyễn Trí, ngay cả khi ông gửi mình vào chữ nghĩa rồi thì trăm sự tai ương vẫn chẳng buông tha ông.
Đau đớn nhất là việc con gái ông đột ngột bị tước đi mạng sống. Ông lặng lẽ gạt nước mắt, dìm cơn đau đến tột cùng vào cõi riêng trong tâm hồn để làm đơn xin giảm án cho kẻ đã giết con mình. Có lẽ chính chữ nghĩa đã giúp ông thanh lọc tâm hồn. Chữ nghĩa từ thời thanh xuân qua những ga dừng của số phận còn vương rớt lại, chữ nghĩa từ những trang sách ông đọc, chữ nghĩa từ chính những gì ông viết ra đã dẫn đến một ứng xử nhân từ.